Kerstmis, het is een magische periode. Een tijd van het jaar waar velen onder ons naar uitkijken. Voor anderen dan weer een betekenis die erg pijnlijk kan zijn. Toch kan je niet ontkennen dat de vele lichtjes en kerstversieringen de meeste mensen een aangename en warme sfeer bezorgen. Voor sommigen mag het hele jaar door Kerstmis zijn. Gewoon omdat het een periode is waarbij mensen stilstaan bij al hun dromen en wensen. Een tijd waarin men noodgedwongen even wat rust kan nemen om tot zichzelf te komen.
Maar wat betekent Kerstmis nu precies?
Geschiedenis
Op 25 december wordt in de hele wereld Kerstmis gevierd. Het is een christelijke feestdag die de geboorte van het kindje Jesus herdenkt. Op 24 december, kerstavond wordt deze herdenking nog eens extra in de verf gezet binnen de kerkgemeenschap. In realiteit weet niemand wanneer het kindje Jesus precies werd geboren. Waarom koos men dan precies voor 25 december? In de vierde eeuw na Christus vierden de heidenen een Joelfeest zowel in Rome (op 25 december) als in Jerusalem (op 6 januari), dat precies twaalf dagen duurde. Zes januari kreeg hierdoor een nieuwe betekenis, Driekoningen of Epifanie. Daarom wordt in Armenië Kerstmis nog steeds op 6 januari gevierd.
Deze heidenen vierden dit feest met groene twijgjes. Ze staken lichten aan met de bedoeling om kwade geesten te weren. Zo ontstond Kerstmis. Het Christendom verving geleidelijk aan het heidendom door een officiële feestdag die we de dag van vandaag nog steeds Kerstmis noemen. In realiteit is Kerstmis geen oorspronkelijk christelijk feest. De Germanen vierden rond dezelfde tijd van het jaar het winterzonnewendefeest of joelfeest zoals hierboven eerder beschreven waarvan de kerstboom de Germaanse oorsprong bewijst.
Betekenis van kerst
Voor velen onder ons betekent dit een warm samenzijn met familie en vrienden. Momenten van barmhartigheid. Momenten waarop je samen tot bezinning komt en tijd maakt voor elkaar. Een periode waarin rust, kalmte en cadeautjes ieder alle eer aandoen. Er worden kaarsjes aangestoken, lampjes opgehangen die de gemoedelijkheid van het samenzijn alleen maar kunnen bevorderen. De kerstboom is een gewoonte die werd overgenomen uit Duitsland. Alle bomen laten hun bladeren vallen, maar de kerstboom blijft altijd groen tijdens de donkere winterdagen.
Kerstman
Hoe is de kerstman ontstaan? Afbeeldingen en stoffelijke resten van de allereerste Sint-Nicolaas, de oorspronkelijke vader van de kerstman) waren terug te vinden in de 3de en 4de eeuw na Christus en worden nog steeds bewaard in het Italiaanse Bari. Toen in de jaren vijftig de crypte werd gerestaureerd werden er foto’s en röntgenfoto’s van de schedel en beenderen van de goede heilige man gemaakt. Caroline Wilkinson, een gezichtsantropologe wist met behulp van moderne software, de beenderen een menselijker gezicht te geven.
Tussen 1200 en 1500 jaar na Christus was Sint Nicolaas, de heilige man, die aan alle kinderen op 6 december geschenken kwam brengen. Na de protestante Reformatie raakte de figuur van Sint Nicolaas in grote delen van Noord-Europa uit de gratie. In vele gevallen werd die taak overgenomen door het kindje Jesus. Daardoor werd de feestdag van 6 december verplaatst naar 25 december. Het Jesuskind kon al die geschenken alleen niet dragen en werd daarom bijgestaan door een helper, namelijk Zwarte Piet. Stoute kinderen maakte hij bang. Een mentaliteit die totaal niet paste bij het kindje Jesus. Sommige van deze oude enge Duitse volksfiguren waren gebaseerd op de oude Sint Nicolaas. In Nederland en België weigerden kinderen en gezinnen hardnekkig om de figuur van de oude Sint Nicolaas als brenger van cadeautjes op te geven. Daarentegen in Amerika leek Kerstmis maar weinig op ons moderne feest. Kerstmis was een soort woeste en plaatselijke braderie waar veel gevochten werd. Ook in Engeland was dit het geval en er was geen goede man die de kinderen cadeautjes kwam brengen.
In het begin van de negentiende eeuw veranderde echter alles. Dichters en schrijvers maakten van de oude Sint Nicolaas weer een gezinsfiguur. Dit deden ze door allerlei verhalen en gedichten over hem te schrijven die de mensen weer een warm gevoel bezorgden. In deze periode werd de kerstman dan ook verschillend afgebeeld. Van een minuscule figuur tot een enorm grote man met outfits in uiteenlopende kleuren. Pas aan het einde van de negentiende eeuw ontstond de klassieke kerstman in rood pak met witte baard. Nadat dit vaste beeld dan in Amerika was ingeburgerd, reisde de kerstman ook door naar Europa.
